Een schrikkeljaar in de joodse kalender heet een Shana Me’oeberet. Volgens eeuwenoude berekeningen, gemaakt door R. Hillel rond 670 na de gewone jaartelling en opgeschreven in de Mishna, is dit de manier om de joodse feestdagen in het juiste seizoen te laten vallen zoals beschreven in de Torah. Pesach moet gevierd worden in de lente en Soekot in de herfst. Stel je voor hoe moeilijk het was om zulke berekeningen te maken in een tijd zonder computers of rekenmachines. Dit betekent dat we 7 keer in de 19 jaar een hele maand moeten inlassen om de joodse kalender, gebaseerd op de cycli van de maan, aan te passen aan onze Gregoriaanse kalender, die de cyclus van de zon volgt. Elke 3e, 6e, 8e, 11e, 14e, 17e en 19e zijn de jaren die een extra maand Adar krijgen.
Wanneer een schrikkelmaand wordt toegevoegd, ongeveer elke 2 a 3 jaar dus, noemen we dat een Shana Me’oeberet of zwanger jaar. Waarom Me’oeberet? De Hebreeuwse taal is gebaseerd op stammen van meestal 3 letters. Me’oeberet komt van de stam Ayin-Beit-Resh. Dit is de stam van het werkwoord la-avor, dat overgaan, oversteken of voorbijgaan betekent. In de actieve of Pi’el vorm van het werkwoord wordt het le’aber, wat inpregneren betekent in de zin van een man die een vrouw zwanger maakt. Vandaar dat Shana Me’oeberet vertaald kan worden als een zwanger jaar. De stam Ayin-Beit-Resh is ook de stam van het woord Ivri, dat vertaald wordt als Hebreeër. En van de taal, het Ivriet. De eerste Hebreeër was Avraham Avinoe, die van zijn land Ur overging naar het land Canaan. La’avor, kan ook verhuizen betekenen en in de Hebreeuwse grammatica is de avar de verleden tijd.
In een Shana Me’oeberet vieren we Poerim twee keer. In Adar 1 vieren we een mini Poerim, Poerim katan. Dit kun je vieren door bijvoorbeeld een maaltijd met je vrienden en familie te hebben. In Adar 2 lezen we de Megilla en vieren we Poerim zoals we het gewend zijn. In de Talmoed (Ta’anit 29a) staat geschreven dat wanneer we Adar binnengaan, onze vreugde vermeerdert. Mishe nichnas Adar marbin besimcha.
De diepere betekenis van deze tekst is dat we in de maand Adar in verbinding komen met de levenskracht. Ook in de natuur is dat zichtbaar in de lente. Het is onze opdracht de vreugde te vermeerderen. Marbin besimcha. Om het negatieve uit te wissen en te verbinden met de positieve levenskracht, net als een foetus in een zwangere vrouw. We mogen de negatieve krachten niet binnen laten. Alles wat het tegenovergestelde is van vreugde, zoals haat en illusie, mag ons niet beinvloeden in deze tijd. Alles is anders, hafoech. Dit is de tijd van omkering.
In een schrikkeljaar vermeerdert onze vreugde dubbel. Laten we hopen dat deze Adar 2 een ware ommekeer inluidt, zodat er een einde komt aan de verschrikkingen in het Midden Oosten en we werkelijk simcha kunnen ervaren.
- Marcella